Cặp câu đối cẩn nổi

Mô tả sản phẩm

Cặp câu đối cẩn nổi

Người phương đông nói chung và người Việt nói riêng ưa sự cân bằng, lấy sự cân bằng làm nguyên lý tồn tại của mọi sự vật và hiện tượng (đỉnh cao của hệ thống lý thuyết này đã được đúc kết qua Kinh Dịch). Do đó, nghệ thuật của họ được tạo ra từ sự cân bằng và cũng là nghệ thuật tạo ra sự cân bằng.

Điều này đã thể hiện rất rõ qua việc sử dụng câu đối và nghệ thuật trang trí đôí xứng làm một dạng trang trí chính trong rất nhiều công trình từ tư gia, đình chùa, nhà thờ của nhân dân cho đến đền, đài, lăng, tẩm, cung điện của vua chúa, quý tộc. Hiếm có một loại hình nghệ thuật trang trí thông dụng nào tồn tại một cách lâu bền và ít biến đổi như câu đối. Có lẽ sự gắn bó sâu sắc về nội dung và tính chất chặt chẽ về hình thức trang trí đã tạo nên sức sống lâu bền của chúng qua bao biến thiên của lịch sử.

 

Trong các kiến trúc xưa, câu đối được đặt ở hai bên hương án, khám thờ, các đôi cột đối xứng, cửa, trụ cổng v.v… Những vị trí “cặp đôi” này đều đối xứng nhau qua trục thần đạo (đường thẳng quy ước chạy chính giữa và vuông góc). Trang trí đối xứng trong nghệ thuật của người Việt từ trước tới nay đã được sử dụng ở nhiều loại hình trang trí  khác nhau với một số mô típ tiêu biểu như: Rồng chầu mặt trời; Hạc ngậm cành sen; Chim loan, phượng,v.v… Tuy nhiên, tuỳ từng nơi, từng lúc các mô típ trang trí này có sự thay đổi nên tính đăng đối cũng mang tính tương đối.

Ví dụ: có thể dùng một bên là chim loan; một bên là chim phượng (một cái - một đực; một to - một nhỏ) hoặc một bên là đào, trúc; một bên là cúc, tùng (như bộ tứ bình) v.v…Thủ pháp đối xứng chỉ được thực hiện một cách nghiêm ngặt khi có sự góp mặt của những câu đối ở những vị trí quan trọng như: hương án, ban thờ, cửa chính… Với các câu đối, tính đối xứng phải tuân thủ một cách tuyệt đối về độ lớn, số chữ màu sắc, chất liệu, hình thức trang trí…Có lẽ sự nghiêm cẩn này đã tạo nên nét cân đối, của bố cục tạo hình và sự tôn nghiêm, vững chãi của công trình kiến trúc.

Với vai trò vừa là tác phẩm nghệ thuật vừa là một “bản cổ văn rút gọn,” câu đối là một sản phẩm văn hoá có giá trị to lớn cả về vật chất lẫn tinh thần. Giá trị văn hoá của các tác phẩm nghệ thuật này không chỉ là một loại hình di sản văn hoá có giá trị cao mà còn là một đại diện tiêu biểu của nền văn hoá Việt Nam trong dòng chảy của văn hóa phương đông vốn sinh động nhưng chứa đầy sự huyền bí. Chính sự huyền bí này một phần đã được tạo ra từ những sản phẩm văn hoá mang nhiều tính ẩn dụ mà câu đối là một trong nhưng sản phẩm văn hoá tiêu biểu.